واقعیت این است که ۸۰ درصد از افراد در برخی مراحل زندگی خود دچار کمر درد میشوند با این حال هنوز پیدا کردن یک روش درمانی مناسب برای تسکین درد کمر میتواند هم برای بیمار و هم برای پزشک ناامید کننده و چالش برانگیز باشد. میتوان به کمک یک روش درمانی مناسب به طور موثر به درمان درد کمر و کاهش تاثیرات منفی آن بر روی زندگی پرداخت. متخصص فیزیوتراپی میتواند با شناسایی نوع مشکلی که شما دارید و طراحی یک برنامه درمانی به بهبود درد کمر شما کمک کند. تناسب تشخیص با برنامه درمان برای اطمینان از کسب نتایج دلخواه کاملاً ضروری است. این کار فقط از یک متخصص فیزیوتراپی کار و باتجربه که مهارت بالایی در تشخیص علت درد کمر دارد بر میآید به همین دلیل شما باید به یک فرد با تجربه مراجعه کنید.
پنج نوع درد کمر
در ادامه به برخی از انواع شایع درد کمر اشاره میکنیم که شما میتوانید با توجه به علائم و نشانههای خود آنها را تشخیص دهید. هر یک از این انواع درد کمر توسط عوامل اصلی و استراتژیهای درمانی خاصی که برای هر مشکل در نظر گرفته میشود، پوشش داده خواهد شد. با این حال، بهتر است به یاد داشته باشید که هیچ جایگزینی برای ارزیابی و معاینات کامل و دقیق توسط یک فیزیوتراپیست متخصص و تجربهدار وجود ندارد.
کمر درد در هنگام خم شدن
معمولاً این نوع درد کمر به صورت آسیب دیدگی دیسک توصیف میشود البته همیشه این مسئله صادق نیست. مهمتر از همه اینکه درد و علائم و نشانههای آن از یک الگوی مشابه پیروی میکنند. علائم و نشانههای این نوع کمردرد به شرح زیر میباشد:
- بدتر شدن علائم و نشانهها با نشستن و خم شدن و برداشتن اجسام
- بهبود علائم و نشانهها پس از ایستادن یا کمی راه رفتن
- بروز درد ستون فقرات یا پا یا هر دو
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی
- بروز ضعف پا
- احساس درد در هنگام سرفه و عطسه که همیشگی نیست.
- از دست دادن دامنه حرکات بدن و مشکل در ایستادن پس از نشستن و مدت طولانی
درمان این نوع درد کمر شامل انجام دادن تمرینات کششی و ورزشی در طول روز است تا از میزان درد شما کاسته شود و دامنه حرکات ستون فقرات بهبود پیدا کند. پس از انجام این حرکت کششی شما باید دچار درد کمتری شوید و کمر شما انعطاف پذیری بیشتری داشته باشد. انجام دادن حرکات کششی در دقیق که با شرایط شما تناسب داشته باشد و توسط یک متخصص با تجربه انجام شود و تکرار آنها به صورت منظم به بهبود درد کمر کمک خواهد کرد. متخصص فیزیوتراپی میتواند با انجام معاینات جسمانی دقیق و اصلاح تمرینات ورزشی شما به بهبود اثرگذاری تمرینات ورزشی بپردازد. درمان این نوع کمر درد شامل درمان دستی است که به بهبود دامنه حرکات ستون فقرات کمک میکند و همچنین از روشهای مختلف برای تسکین درد استفاده خواهد شد. برخی از بیماران با امتحان کردن طب سوزنی شاهد کاهش سطح درد خود خواهند بود. میتوان از طب سوزنی در کنار سایر روشهای درمانی استفاده کرد. پس از آن که از سطح درد شما کاسته شود متخصص فیزیوتراپی به شما کمک میکند بتوانید نحوه شروع درد کمر خود را بشناسید و بدانید که باید چه تغییراتی را اعمال کنید. برخی از این موارد به شرح زیر میباشد:
- ارزیابی محیط کار شما برای بررسی حالت بدن و رفع عوامل مشکل آفرین کاری
- آموزش روشهای صحیح اسکات و لیفت
- تقویت عضلات مرکزی در صورت ضعیف بودن آنها
- تقویت یا کشش عضلات ضعیف یا عضلات سفت لگن
- آموزش تمرینات ورزشی مخصوص بهبود دامنه حرکات ستون فقرات
درد کمر در هنگام کشش
درد کمر در هنگام کشش عقب تحت عنوان درد مفاصل پشت ستون فقرات که مفاصل Z نام دارند توصیه میشود. این نوع درد اغلب از یک الگوی قابل تشخیص پیروی میکند و علائم و نشانههای آن به شرح زیر میباشند:
- بروز درد پس از ایستادن به مدت طولانی
- تسکین موقت درد ناشی از نشستن یا خم شدن
- دامنه حرکات معمولاً پایدار است و در فواصل زمانی کوتاه تغییر نمیکند. ممکن است عضلات کمر سفت باشد اما همیشه سفتی کمر احساس نمیشود.
- بروز درد پس از انجام تمرینات ورزشی سنگین از قبیل دویدن یا حرکات ژیمناستیک
- بروز درد موضعی ستون فقرات
- بروز درد پا، سوزن سوزن شدن یا حتی بی حسی پا در موارد شدید
درمان این نوع درد اغلب با یافتن برخی روشها برای کاهش فشار از روی ستون فقرات محقق میشود زیرا افرادی که دچار این نوع درد هستند اغلب در هنگام ایستادن قسمت پایین کمر را خم میکند. تمرینات ورزشی سبک مخصوص شکم و تمرینات کششی مخصوص لگن میتواند کمک کننده باشد. جابجا کردن بدن و گاهی اوقات خم کردن آن میتواند در تسکین درد سودمند باشد. استفاده از برخی روشهای مخصوص تسکین درد از قبیل طب سوزنی و درمان دستی نقش مهمی را در بهبود درد کمر ایفا میکنند. درمان درد کمر در بلند مدت بر روی پایداری ستون فقرات و بهبود توانایی حرکت لگن تمرکز دارد. پس از آنکه درد شما کنترل شد برنامه درمان را میتوان کمی سنگین تر کرد و به تقویت عضلات اطراف ستون فقرات و افزایش طول عضلات لگن که کوتاه شده است پرداخت.
لنگی عصبی
لنگی عصبی یک نوع از کمر درد کششی است که معمولاً افراد بالای ۶۰ سال را درگیر میکند و به علت تحت فشار قرار گرفتن اعصاب در هنگام ایستادن و راه رفتن به وجود میآید و میتواند به طرز قابل توجهی باعث محدود شدن توانایی فرد برای راه رفتن به مدت طولانی شود که با علائم و نشانههای زیر همراه است:
- عدم بروز علائم در هنگام نشستن
- درد، بی حسی یا ضعف پا پس از ایستادن یا کمی راه رفتن (زمان بروز درد به شدت مشکل شما بستگی دارد).
- عدم بروز درد موضعی در ستون فقرات در تعداد زیادی از بیماران
- کاهش درد پس از نشستن یا خم شدن به سمت جلو
- خم شدن به سمت جلو برای بهبود راه رفتن و کاهش درد
در مرحله شعله ور شدگی، فرد مبتلا به اختلال در کمر قدرت راه رفتن خود را به طور قابل توجهی از دست میدهد و نیاز به استراحت منظم دارد تا اعصاب کمر خود بهبود یابند. این افراد باید در طول روز تمرینات کششی و ورزشی انجام داده و موقتاً از راه رفتن به مدت طولانی خودداری کنند. با کاهش علائم، انجام تمرینات ورزشی میتواند به کاهش خم شدن و چرخش لگن به سمت جلو در حالت ایستاده کمک کند. این افراد نباید در هنگام بروز درد تلاش کنند تا راه بروند، زیرا این میتواند باعث شعله ور شدن مشکل خود شود.
مراقبت از فردی که دچار لنگی عصبی است، باید دو جنبه اصلی را پوشش دهد. ابتدا، تقویت عضلات شکمی تا بیمار بتواند بدون خم کردن ستون فقرات خود راه برود یا آنها را کشش دهد. در دوم، لگن بیمار باید به اندازه کافی استحکام داشته باشد تا از خم شدن آن در هنگام ایستادن یا راه رفتن جلوگیری شود. با افزایش قدرت این عضلات، میتوان نیاز به عمل جراحی برای ایجاد فضای بیشتر برای اعصاب را به تعویق انداخت. یک فیزیوتراپیست متخصص درمان ستون فقرات میتواند برنامه ورزشی برای کاهش درد کمر هنگام راه رفتن را طراحی کند.
درد کمر ناشی از التهاب
کمر درد التهابی در مقایسه با کمر درد مکانیکی شیوع کمتری دارد اما اغلب به اشتباه تشخیص داده میشود. این نوع درد به علت التهاب شدید در مفاصل ستون فقرات به وجود میآید و دومین نوع بیماری التهابی است که باعث میشود سیستم ایمنی بدن به مفاصل ستون فقرات حمله کند. آنکیلوزان اسپوندیلوزیس یک نوع بیماری است که باعث بروز کمر درد ناشی از التهاب میشود. با این حال انواع مختلفی از بیماریها وجود دارد که باعث بروز کمر درد ناشی از التهاب خواهد شد. تخصص فیزیوتراپ این است که درد ناشی از التهاب را تشخیص دهد و شما را به متخصص روماتولوژی ارجاع دهد تا بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد. پس از آنکه مشکل شما تشخیص داده شد متخصص فیزیوتراپی میتواند به کنترل علائم و نشانههایی که دارید کمک کند. علائم و نشانههای ناشی از این اختلال به شرح زیر میباشد:
- شروع درد معمولاً در افرادی که زیر ۳۵ سال سن دارند و ارتباطی به ضربه به کمر ندارد.
- تداوم درد تا بیش از سه ماه
- بدتر شدن درد و سفتی کمر به علت عدم تحرک به ویژه در شب و اوایل صبح
- تسکین درد دیسک کمر پس از فعالیت جسمانی و تمرینات سبک ورزشی
- مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای تسکین درد و سفتی عضلات
پزشک شما یک برنامه درمانی را به شما تحت عنوان راهنمایی ارائه خواهد کرد. این برنامه شامل نکاتی در مورد موقعیتهایی است که میتوانند درد را تسکین دهند و فعالیتهایی که باید از انجام آنها خودداری کنید را پوشش میدهد. با این حال، باید توجه داشته باشید که فیزیوتراپی نمیتواند مسیر طبیعی بیماری را تغییر دهد، اما دنبال کردن یک برنامه ورزشی سبک میتواند به کاهش درد و حفظ توانایی حرکتی کمک کند. در صورتی که علائم شما به خوبی کنترل شوند و سطح درد کاهش یابد، میتوانید از یک برنامه درمانی سنگینتری که توسط متخصص فیزیوتراپی طراحی شده است، پیروی کنید. علاوه بر این، انجام تمرینات مخصوص تقویت کمر نیز میتواند مفید باشد.
اختلال درد
اختلال درد یکی از چالش برانگیزترین مشکلاتی است که پزشکان باید درمان کنند. سیستم عصبی بدن عوامل محرک را به عنوان یک عامل دردناک یا خطرناک برای بدن تفسیر نمیکند که بدن به عنوان یک عامل درد به درمان آن بپردازد. اختلال درد یک مشکل پیچیده است که به بررسی دقیق بیمار نیاز دارد تا بتوان علت بروز این اختلال را پیدا کرد. هنگامی که پزشکان مختلف به طور مکرر به بیمار میگویند درد او هیچ دلیل فیزیکی ندارد به طرز باور نکردنی بیمار افسرده خواهد شد. باید بدانید دردی که این بیماران تجربه میکنند شبیه دردی است که در افراد آسیب دیده احساس میشود. روشهای درمانی متداول کمکی به بهبودی بیماران میکنند بلکه آنها به کمک یک تیم درمانی متشکل از چندین پزشک از قبیل متخصص فیزیوتراپی نیاز دارند که در زمینه درد دارای اطلاعات زیادی هستند. اختلال درد با علائم و نشانههای زیر همراه است:
- درد به صورت گسترده احساس خواهد شد.
- درد با محدودیتهای آناتومیکی همراه نمیشود.
- ممکن است در به سایر نقاط بدن انتشار پیدا کند. افسردگی و اضطراب باعث بدتر شدن در خواهند شد.
- افزایش و کاهش درد کمر با تروما یا تحت فشار قرار گرفتن بدن ارتباطی ندارد.
افرادی که از این اختلال رنج میبرند اغلب روشهای مختلفی را امتحان میکنند تا سطح درد آنها کاسته شود. متخصص فیزیوتراپی به این افراد کمک میکند تا بتوانند در خود را درک کنند و همچنان تناسب اندام و توانایی حرکتی خود را حفظ نمایند. بیمار باید به فاکتورهایی که باعث بدتر شدن درد میشود از قبیل افسردگی یا اضطراب توجه داشته باشد و در صورت بروز آنها به یک پزشک با تجربه مراجعه نماید این نوع اختلالات درد خیلی شایع نیست.