بسیاری از افراد پزشک متخصصی که می خواهند به آن مراجعه کنند را بر اساس توصیه دوستان، افراد خانواده یا پزشک خانوادگی انتخاب می کنند. داشتن توصیه این افراد راه خوبی برای پیدا کردن یک متخصص خوب است که با بیماران خود برخورد مناسبی دارد و درمان های او نتیجه بخش است. البته اگر دوستان یا آشنایان شما بیماران پزشک مورد نظر بوده اند باید در نظر داشته باشید که تجربه شما لزوما مشابه با تجربه آن ها نخواهد بودچرا که مشکل هر شخص منحصر به فرد است و از طرف دیگر بدن افراد به طور متفاوتی به هر یک از روش های درمانی جواب می دهد.
بنابراین لازم است بدانید که جراح ستون فقرات مورد نظر هر سال یا هر ماه چه تعداد بیمار را با مشکلات مشابه (ستون فقرات) درمان می کند و میزان موفقیت او چه قدر است، یا در چه تعدای از موارد شخص دچار عوارض ناشی از درمان می شود. شما می توانید این سوالات را از خود پزشک بپرسید و دلیلی ندارد که او از شنیدن این سوالات ناراحت شود. شما همچنین می توانید از بیماران او درباره تجربیاتشان سوال کنید.
قبل از در نظر گرفتن جراحی باز برای کمر، ضروری است که تمامی بیماران تمام روش‌های غیرجراحی را امتحان کنند. پزشک متخصص ستون فقرات باید به بیمار در مورد تمامی روش‌های غیرتهاجمی برای درمان بیماری توضیح دهد قبل از اقدام به جراحی. در صورت لزوم انجام جراحی، روش‌های مختلفی وجود دارد. روش‌های جراحی بسته باید قبل از در نظر گرفتن جراحی باز مورد بررسی قرار گیرند. شما باید از پزشک متخصص خود درخواست کنید که درباره هر یک از این روش‌ها توضیحات لازم را ارائه دهد تا بتوانید تصمیم درستی را بگیرید.
در صورتی که قبلا به پزشکان دیگر مراجعه کردید و از ستون فقرات عکسبرداری کردید فراموش نکنید که حتما عکس ها را همراه خود به نزد متخصص ببرید.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
هشیاری نسبت به برخی علائم بسیار مهم است زیرا اگر مشکلات ستون فقرات به موقع تشخیص داده شوند و تحت درمان قرار گیرند از آسیب‌دیدگی‌های بیشتر ستون فقرات، کمر یا گردن و همچنین ابتلا به درد بیشتر جلوگیری می‌شود. اشتراک اطلاعت زیر با پزشک به مراقبت و درمان بهتر کمر، ستون فقرات یا گردن کمک می‌کند. اگر هر یک از علائم مورد اشاره برای شما آشنا هستند ممکن است ستون فقرات شما یا بافت‌های اطراف آن دچار آسیب‌دیدگی شده باشند:
- خم شدن کمر
- ناتوانی در صاف ایستادن
- درد مزمن در قسمت پایین کمر
- کمر درد و گردن درد
- احساس ناهماهنگی در هنگام استفاده از دست‌ها و بازوها
- ضعف عضلانی به خصوص در ران‌ها
- بیحسی یا احساس گزگز
- دردی که به سمت پاها کشیده می‌شود
- درد در هنگام راه رفتن
علائم زیر غالباً نشان‌دهنده وجود مشکلات جدی‌تر در ستون فقرات هستند:
- فشرده شدن عصب یا عصب‌ها
- بیماری تحلیل دیسک یا دیسک دژنراتیو
- کیفوز
- سیاتیک
- اسکولیوز
- فتق دیسک کمر
- استئوآرتریت ستون فقرات
- تنگی کانال نخاع
- شکستگی فشاری مهره‌های ستون فقرات
متخصصان درمان فیزیکی با آگاهی از این واقعیت که دردهای ستون فقرات، کمر و گردن تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما دارند و می‌توانند مانع شما در انجام کارها و فعالیت‌های روزمره شوند، فعالیت می‌کنند.
آماده شدن قبل از مراجعه به پزشک
کسب اطلاعات عمومی نظیر اطلاعات زیر در مورد درد و علائم دیگر قبل از ویزیت پزشک می‌تواند برای شما مفید باشد:
- چگونگی احساس درد، آیا درد تیز، ضرباندار، مبهم یا گرم است
- آیا درد را احساس می‌کنید، آیا درد را فقط در ناحیه کمر یا گردن احساس می‌کنید یا به قسمت‌های دیگر نظیر شانه‌ها، بازوها، لگن یا پاها نیز گسترش یافته است. توزیع درد چگونه است؟ آیا درد متمرکز است یا در قسمت‌های مختلف پراکنده است.
- تناوب احساس درد چگونه است، آیا درد ثابت و مستمر است یا به صورت مقطعی احساس می‌شود، آیا درد همراه با برخی وضعیت‌های بدنی تشدید یا آرام می‌شود و آیا پس از انجام برخی فعالیت‌ها یا حرکات ورزشی تشدید می‌شود
- درد چه موقع شروع می‌شود، آیا درد خود به خود بروز می‌کند یا وقتی در هنگام صبح از خواب بیدار می‌شوید یا پس از آسیب‌دیدگی شدت می‌یابد
- علائم دیگر نظیر احساس گزگز، بیحسی یا ضعف
- به کارگیری اقدامات درمانی و اثربخشی آنها مانند این که آیا گرما، یخ یا مصرف داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه پزشک (مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) به تسکین درد کمک می‌کنند یا نه.
آمادگی قبل از مراجعه به پزشک به تشخیص دقیق و افزایش اثربخشی اقدامات ردمانی کمک می‌کند. توصیف کامل اما مختصر علائم و همچنین ارائه پاسخ‌های صادقانه به پزشک بسیار مهم است.
معاینه بالینی
معاینه فیزیکی همراه با اطلاعات کسب شده در بررسی سوابق پزشکی بیمار به تعیین علل درد کمک می‌کند. معاینه فیزیکی برای درد کمر یا گردن شامل روش‌ها و تست‌های مختلفی است که برخی از آنها عبارتند از:
- لمس ستون فقرات با دست برای بررسی ناهنجاری‌هایی نظیر ناترازی استخوان، اسپاسم‌های عضلانی یا مشخص کردن قسمت‌های حساس به لمس
- تست قدرت برای تعیین این که آیا گروهی از عضلات در دست‌ها یا پاها دچار ضعف شده‌اند یا نه
- تست احساس که در آن با لمس آرام یا با استفاده از یک سنجاق مخصوص، احساس در پوست مورد معاینه قرار می‌گیرد.
- تست رفلاکس که در آن رفلاکس های عضلانی با کمک چکش رفلاکس مورد آزمایش قرار می‌گیرد، رفلاکس های ضعیف نشان‌دهنده تحریک شدن ریشه‌های عصب است.
- تست‌های حرکتی که برای بررسی دامنه حرکتی یا برای ایجاد دوباره درد انجام می‌شوند. تست‌های رایج حرکتی عبارتند از خم شدن رو به جلو، رو به عقب یا به سمت طرفین یا بلند کردن پا که معمولاً در صورت بروز درد نشان‌دهنده ابتلا به فتق دیسک کمر است.
انجام معاینه فیزیکی و بررسی سوابق پزشک در بیشتر موارد برای تشخیص و درمان کمر درد و گردن درد کافی است.
نکاتی که درباره جراح متخصص ستون فقرات باید بدانید
مواردی که باید در مورد جراح متخصص ستون فقرات از آن مطمئن شوید:
- آیا جراح دارای مجوز لازم برای فعالیت است؟
- آیا جراح دوره ی تخصصی در جراحی ستون فقرات را گذرانده است؟
- آیا جراح در انجام روش های جراحی بسته آموزش های لازم رادیده و تجربه و مهارت دارد؟
- آیا جراحی ستون فقرات تنها بخشی از زمینه فعایت پزشک شماست یا این که عمده فعالیت ها و تجارب او در همین زمینه است؟
در هنگام ویزیت پزشک متخصص ستون فقرات به این موارد توجه کنید:
- آیا پزشک متخصص کاملا در مورد دلیل درد شما و تشخیصی که داده به شما توضیح می دهد؟
- آیا پزشک تمامی روش های درمانی را به شما پیشنهاد می دهد؟ یا این که مستقیما در مورد انجام جراحی با شما صحبت می کند؟ به خاطر داشته باشید که در اغلب موارد با به کار گیری روش های گوناگون غیر از جراحی می توان به درمان بیمار اقدام کرد و از انجام جراحی اجتناب کرد؟
- آیا با پزشک خود احساس راحتی می کنید و به او اعتماد دارید؟ آیا فکر می کنید که او به تمام سوالات شما کاملا پاسخ داده است؟
نکاتی درباره متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
نکاتی که باید در مورد متخصص طب فیزیکی و توانبخشی از آن مطمئن شوید
تکنیک و روش انجام درمان های دستی که هر پزشک به کار می گیرد نیز می تواند متفاوت باشد. برخی تکنیک های درمان دستی سریع و محکم و برخی دیگر ملایم و آرام هستند.
تصمیم بیمار در مورد روش به کار برده شده توسط پزشک نیز مهم است. برخی بیماران از تسکین آنی و سریع درد توسط به کار گیری تکنیک های جا اندازی مفصل استقبال می کنند و برخی دیگر نیز روش های ماساژ و درمان دستی ملایم را بیشتر ترجیح می دهند.
در هنگام ویزیت پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی به این موارد توجه کنید:
متخصص کدام یک از روش های درمانی را انتخاب می کند و دلیل این انتخاب چیست؟ اکثر متخصصین ستون فقرات و متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی برای درمان بیماری ها در انجام چهار یا پنج روش مختلف تجربه و مهارت دارند و روشی را انتخاب می کنند که مناسب شرایط بیمار است.
توجه کنید که پزشک تکنیک های جا اندازی مفاصل را با کمک دست انجام می دهد یا از تجهیزات پیشرفته در این زمینه کمک می گیرد؟ او هنگام انجام درمان دستی، تکنیک های شدید و عمیق را به کار می گیرد یا روش های ملایم تر را؟
لازم است بدانید پزشک متخصص شما چه قدر در زمینه درمان مشکلات ستون فقرات تجربه داشته و چه دوره های تخصص را در این زمینه گذرانده است؟
نکته‌ی مهم
متخصصان برتر پزشکی تمام راهکارهای درمانی، شامل جراحی و غیرجراحی، که با مشکل بیمار سازگاری دارند، ارائه می‌دهند و به بیماران مزایا و معایب احتمالی هر روش را می‌گویند. در برخی موارد، روند درمان نیازمند مراقبت و استراحت بیمار برای مدتی است و نیاز به اقدامات خاصی وجود ندارد.
به خاطر داشته باشید که در فرایند درمان بیمار مهم ترین نقش را دارد. بنابراین متخصص طب ورزشی موظف است تا تمامی اطلاعات لازم را به بیمار بدهد و تمامی راهنمایی ها و آموزش های لازم را ارائه دهد به عنوان مثال نحوه انجام ورزش و حرکات اصلاحی در خانه یا نحوه استفاده از کمپرس سرد و گرم. در نظر داشته باشید که اگر پزشک تمایلی به پاسخ دادن پرسش‌های مرتبط با روند تشخیص یا درمان ندارد، مسلماً از صلاحیت کافی برخوردار نیست و بهتر است به پزشک دیگری مراجعه شود.
توجه کنید که آیا رفتار و طرز برخورد پرسنل کلینیک با بیماران مودبانه و مناسب است یا خیر . آیا پرسنل کلینیک به سوالات شما پاسخ می دهند و پاسخ ان ها تخصصی است؟ آیا کلینیک وقت مراجعه بعدی را تعیین می‌کند؟ هنگام مراجعه به کلینیک به رفتار پرسنل آن توجه کنید و در نظر بگیرید که آیا با ان ها احساس راحتی می کنید و می توانید اعتماد کنید یا خیر؟ و در هنگام ملاقات با پزشک آیا از روش برخورد و شخصیت پزشک رضایت دارید؟
اگر پاسخ شما مثبت است، می‌توانید با خیال آسوده درمان خود را شروع کنید و مطمئن باشید که انتخاب شما آگاهانه و درست بوده .
چک لیست شما برای انتخاب یک متخصص خوب
یک متخصص ستون فقرات و متخصص طب فیزیکی و توانبخشی باید خصوصیات زیر را دارا باشد:
– دارای مجوز از سازمان نظام پزشکی کشور
– برخورد محترمانه و حرفه ای داشته باشد
– به صحبت های بیمار کاملا گوش دهد و به نگرانی های او اهمیت دهد
– متناسب با دانسته های بیمار ، در جواب پرسش های او پاسخ های قابل فهم به او بدهد
– روش های غیر جراحی را قبل از در نظر گرفتن روش های جراحی به کار گیرد
– راهنمایی بیمار در مورد ورزش و تمرین‌های مناسب، ساز و کار بدن، تمرین‌های کششی ، حفظ قامت صحیح بدن اطلاعات و راهنمایی های لازم را ارائه دهد
– معرفی به دیگر متخصص‌ها در صورت نیاز
همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، مسائل گوناگونی وجود دارند که زمان انتخاب دکتر متخصص دیسک کمر باید به آنها توجه کنید.
پس از مراجعه به پزشک
پس از ویزیت پزشک برای گردن درد یا کمر درد احتمالاً موارد زیر را به دست می‌آورید:
- اطلاعات و منابع در مورد کمر درد عمومی یا علل احتمالی ایجادکننده علائم. اطلاعاتی در مورد مدیریت درد ممکن است به شما ارائه شده باشد نظیر داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه پزشک یا اقدامات درمانی مبتنی را گرما یا یخ. همچنین ممکن است یک برگه اطلاعات چاپی نیز به شما داده شود.
- دستورالعمل‌ها برای کشش عضلات کمر یا گردن که می‌توانید در منزل انجام دهید. معمولاً حرکات کششی برای کشیدگی‌های حاد عضلانی توصیه می‌شوند.
- استفاده از ارتوزها مانند ارتوزها یا واکر برای افزایش توانایی شما در انجام امور روزمره و تحرک داشتن.
