انواع قرص خوراکی ناپروکسن میتواند به کنترل درد و تورم کمک کند. ناپروکسن به منظور درمان تعداد زیادی از اختلالات مانند آرتروز، درد حاصل از پریودی، التهاب و درد عضله و مفصل و همچنین قرص مورد استفاده قرار می‌گیرد. ناپروکسن در دو نوع وجود دارد که عبارتند از ناپروکسن معمولی و ناپروکسن سدیم. ناپروکسن معمولی در اشکال مختلف به صورت اثرگذاری فوری و تاخیر در فعال شدن دارو و سوسپانسیون خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ناپروکسن سدیم با اثر گذاری فوری همراه است و نوع دیگر آن کمی طول می‌کشد تا فعال شود. ناپروکسن به صورت دارویی که نیاز به نسخه پزشک ندارد نیز در دسترس قرار دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع مختلف ناپروکسن بپردازیم.
علت تجویز ناپروکسن چیست؟
قرص ناپروکسن که به صورت خوراکی تجویز میشود به منظور کنترل درد و التهاب ناشی از بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با تاثیرات بسیار خوبی در درمان روماتیسم مفصلی و آرتروز، اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتروز جوانان، درد دوران پریود، التهاب تاندون، التهاب بورس و علائم نقرس همراه می‌باشد.
مکانیسم عمل ناپروکسن چگونه است؟
قرص ناپروکسن به خانواده داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب تعلق دارد که به کاهش درد، التهاب و تب کمک می‌کنند. هنوز مکانیسم عمل این دارو در کاهش درد مشخص نیست. این دارو با کاهش سطح پروستاگلاندین به کنترل تورم کمک میکند. پروستاگلاندین یک ترکیب شبه هورمونی است که معمولاً باعث به وجود آمدن التهاب خواهد شد.
ممکن است ناپروکسن با سایر داروها تداخل داشته باشد
مصرف قرص ناپروکسن میتواند با برخی داروها، ویتامین یا مکمل گیاهی تداخل ایجاد کند. این مشکل زمانی به وجود می‌‌آید که یک ماده در نحوه عملکرد دارو تاثیر بگذارد. در چنین وضعیتی ممکن است باعث خطرناک شدن مکانیسم عمل دارو شود یا از فعالیت صحیح دارو جلوگیری میکند. پزشک به منظور جلوگیری از بروز این مشکلات به طور صحیح و با دقت همه داروهای مصرفی شما را بررسی میکند. شما باید فهرست کاملی از داروهای که استفاده می‌کنید از قبیل انواع مکمل، قرص و ویتامین را در اختیار پزشک تان قرار دهید تا پزشک به این نتیجه برسد که کدام داروها با یکدیگر تداخل دارند. برخی از داروهایی که با ناپروکسن تداخل دارند به شرح زیر می‌باشند:
داروهای ضد افسردگی
داروهای مهارکننده انتخابی باز جذب سروتونین تب همراه با ناپروکسن مصرف می‌شوند ریسک به وجود آمدن زخم و خونریزی معده و روده را افزایش می‌دهند. برخی از این داروها عبارتند از سیتالوپرام، فلوکستین، فلووکسامین و پاروکستین.
داروهای مخصوص فشار خون
ناپروکسن باعث میشود که داروهای فشار خون به طور صحیح به کنترل سطح فشار نپردازن در صورتی که شما ۶۵ سال به بالا سن دارید باید بدانید که مصرف ناپروکسن همراه با داروهای مخصوص فشار میتواند باعث آسیب رساندن به کلیه شود. برخی از این داروها عبارتند از داروهای ادرار آور، بتا بلاکرها از قبیل پروپرانول، مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین، و بازدارنده آنزیم مبدل آنژیوتانسین.
داروهای مخصوص سوزش سردل و محافظ معده
مصرف برخی داروها با ناپروکسن باعث میشود که درد معده به صورت آهسته بهبود پیدا کند. این داروها عبارتند از آلومینیوم هیدروکساید، منیزیوم اکساید و سوکرالفیت.
داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب
مصرف ناپروکسن در کنار سایر داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب باعث میشود که ریسک خونریزی معده و روده افزایش پیدا کند. برخی از این داروها عبارتند از آسپرین، ایبوپروفن، اتودولاک، دیکلوفناک، فلوربی پروفن، و کتوپروفن.
کلستیرامین
اگر شما همزمان با مصرف ناپروکسن از کلستیرامین استفاده می‌کنید ممکن است سرعت جذب ناپروکسن توسط بدن کاهش پیدا کند و به این ترتیب مدت بیشتری طول بکشد تا دارو شروع به اثر گذاری نماید.
لیتیوم
در صورتی که شما همزمان با ناپروکسن از لیتیوم استفاده می‌کنید ممکن است سطح لیتیوم در بدن تا حدی خطرناک افزایش پیدا کند.
متوترکسات
مصرف متوترکسات با ناپروکسن باعث میشود که سطح متوترکسات در بدن به حد خطرناک برسد.
وارفارین
مصرف وارفارین با ناپروکسن باعث میشود که ریسک بروز خونریزی معده و روده افزایش پیدا کند.
چگونه از ناپروکسن استفاده کنیم؟
در این مقاله همه دوزهای احتمالی و اشکال ناپروکسن پوشش داده نشده است. پزشک برای تعیین دوز داروی شما فاکتورهای متعددی از قبیل سن و شرایط جسمانی و نوع بیماری، شدت بیماری، ابتلا به سایر بیماری‌های دیگر و نحوه واکنش بدن به اولین دوز دارو را ارزیابی میکند.
دوز دارو تا سن ۱۷ سالگی
دوز مصرفی ناپروکسن در افراد زیر ۱۸ سال مشخص نشده است.
ملاحظات خاص در خصوص دوز دارو
اگر شما ۶۵ سال به بالا سن دارید باید بدانید که روند متابولیسم ناپروکسن توسط بدن شما آهسته تر است. پزشک در ابتدا از دوز پایین دارو استفاده میکند تا اطمینان حاصل کند که از تجمع دارو در بدن پیشگیری می‌گردد زیرا مصرف ناپروکسن به مقدار زیاد برای بدن خطرناک است.
هشدار
در بخش زیر به موارد ارائه شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا در ارتباط با مصرف ناپروکسن اشاره می‌کنیم:
- مصرف این دارو با برخی هشدارها همراه می باشد و سازمان غذا و دارو در ارتباط با مصرف ناپروکسن اطلاعات مهمی را ارائه داده است تا پزشکان و بیماران با عوارض جانبی جدی حاصل از مصرف ناپروکسن آشنا شوند.
- مصرف ناپروکسن باعث میشود که ریسک بروز بیماری قلبی افزایش پیدا کند. استفاده از این دارو به مدت طولانی یا در مقادیر بالا ریسک ابتلا به بیماری را افزایش میدهد. افراد مبتلا به بیماری قلبی یا افرادی که دارای فاکتورهای خطر بیماری قلبی هستند مانند ابتلا به فشارخون بالا باید در مصرف این دارو بسیار احتیاط کنند. نباید قبل و بعد از جراحی بای پس قلب به منظور کنترل درد از ناپروکسن استفاده کرد زیرا ریسک بروز سکته مغزی و حمله قلبی را افزایش میدهد.
- استفاده از ناپروکسن باعث به وجود آمدن زخم معده و خونریزی معده و روده خواهد شد. این اختلالات در هنگام استفاده از دارو به وجود می‌‌آیند و ممکن است هیچ گونه علامتی نداشته باشند و منجر به مرگ بیمار شود. افرادی که ۶۵ سال به بالا سن دارند بیشتر از دیگران در معرض خطر قرار دارند.
هشدار در خصوص فشار خون بالا
استفاده از ناپروکسن میتواند باعث افزایش سطح فشار خون شود یا فشار خون بالا را بدتر نماید. ناپروکسن همچنین باعث میشود که داروهای مخصوص فشار خون بالا به خوبی عمل نکنند. در صورت استفاده از ناپروکسن باید سطح فشار خون خود را به طور دقیق بررسی کنید.
هشدار در خصوص احتباس مایعات و تورم
برخی از اشکال خاص ناپروکسن دارای نمک بیشتری هستند به همین دلیل باید در انتخاب آنها دقت کرد زیرا احتمال احتباس مایعات و تورم بدن را به دنبال دارند.
هشدار در خصوص آسم
ناپروکسن باعث به وجود آمدن حمله آسم میشود. اگر شما دچار آسم هستید مصرف آسپرین یا سایر داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب باعث تحریک آسم خواهد شد در نتیجه به هیچ عنوان از ناپروکسن استفاده نکنید.
هشدار در خصوص بروز واکنش آلرژیک
ناپروکسن میتواند باعث به وجود آمدن واکنش آلرژیک شدید شود و علائمی از قبیل مشکلات تنفسی، تورم زبان و گلو و کهیر را ایجاد کند. در صورتی که شما دچار واکنش آلرژیک شده اید باید با پزشک خود تماس بگیرید و چنانچه علائم شما شدید است هر چه سریع تر به نزدیکترین مرکز اورژانس مراجعه کنید. در صورت واکنش به ناپروکسن از مصرف مجدد آن خودداری کنید زیرا ممکن است منجر به مرگ شود.
هشدار مصرف ناپروکسن در گروه‌های خاص
- افرادی که سابقه مشکلات معده از قبیل زخم معده یا خونریزی معده و روده را دارند باید بدانند که استفاده از ناپروکسن ریسک بروز خونریزی معده یا روده را افزایش میدهد.
- استفاده از ناپروکسن در افراد مبتلا به بیماری کلیوی باعث آسیب دیدگی کلیه خواهد شد به همین دلیل باید از مصرف این دارو به مدت طولانی خودداری گردد. در صورتی که شما دچار بیماری شدید کلیوی هستید نباید از ناپروکسن استفاده نمایید.
- استفاده از ناپروکسن در سه ماهه سوم بارداری ممنوع می‌باشد زیرا سلامت دوران بارداری را به خطر می‌‌اندازد. در صورتی که باردار هستید یا قصد باردار شدن را دارید باید در خصوص مصرف ناپروکسن با پزشک خود صحبت کنید.
- زنانی که در دوران شیردهی قرار دارند باید بدانند که استفاده از ناپروکسن باعث میشود ترکیبات آن از طریق شیر به بدن کودک وارد گردد و باعث به وجود آمدن عوارض جانبی شود. استفاده از ناپروکسن در دوران شیردهی توصیه نمیشود.
- استفاده از ناپروکسن در افرادی که ۶۵ سال به بالا سن دارند توصیه نمیشود زیرا بدن آنها میتواند به طور طبیعی به پردازش دارو بپردازد. در صورت نیاز به استفاده از ناپروکسن پزشک از مقادیر پایین آن استفاده میکند تا از تجمع دارو در بدن جلوگیری گردد و بیمار دچار عوارض جانبی شدید نشود.
- میزان ایمنی و اثرگذاری ناپروکسن در کودکان زیر ۲ سال مشخص نشده است.
ناپروکسن را طبق دستور پزشک استفاده کنید
باید به مدت کوتاه از ناپروکسن استفاده کرد و در صورتی که شما از دستورات پزشک در خصوص نحوه مصرف دارو پیروی نکنید دچار عوارض جانبی و برخی خطرات خواهید شد.
در صورت عدم استفاده از دارو یا قطع کردن ناگهانی آن
در این حالت شما دچار درد و التهاب ناشی از بیماری خواهید شد.
در صورت فراموش کردن دوز دارو یا عدم استفاده از آن طبق دستور
در صورتی که شما دوز داروی خود را فراموش کنید یا طبق دستور پزشک آن را مصرف نکنید از میزان اثرگذاری موثر دارو کاسته خواهد شد. به همین دلیل به منظور پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی باید داروهای خود را طبق دستور پزشک استفاده کنید.
در صورت استفاده بیش از حد از دارو
استفاده بیش از حد از دارو خطرناک است و باعث به وجود آمدن عوارض متعددی از قبیل خستگی، خواب آلودگی، درد معده، سوزش سر دل، تهوع و استفراغ، از دست دادن هوشیاری و خونریزی معده خواهد شد. در موارد نادر استفاده از ناپروکسن باعث بروز واکنش آلرژیک خطرناک، افزایش سطح فشار خون، نارسایی کلیوی، اختلالات تنفسی و کما میشود. در صورتی که تصور می‌کنید دوز داروی مصرفی بیش از مقدار توصیه شده است باید با پزشک خود تماس بگیرید اما در صورت شدید بودن عوارض باید فوراً به نزدیکترین مرکز اورژانس مراجعه کنید.
در صورت فراموش کردن یک دوز دارو چه باید کرد؟
در صورتی که شما یک دوز داروی خود را فراموش کرده اید به محض به خاطر آوردن آن به استفاده از داروی خود بپردازید مگر آنکه زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده باشد که در این شرایط باید از دو برابر کردن داروی مصرفی خود اجتناب کنید. به هیچ عنوان داروی خود را دوبرابر نکنید زیرا ممکن است دچار مسمومیت شوید.
از کجا بدانیم که دارو در حال تاثیر گذاشتن است؟
علائم مرتبط با اثر گذاری دارو با توجه به نوع بیماری در حال درمان مشخص میشود:
- آرتروز بزرگسالان: مصرف ناپروکسن باعث بهبود درد و تورم خواهد شد و از میزان سفتی مفاصل در هنگام بیدار شدن از خواب کاسته خواهد شد.
- آرتروز جوانان: درد و تورم بدن کاهش پیدا میکند و بیمار میتواند سریع تر راه برود.
- درد پریودی: مصرف ناپروکسن به بهبود درد کمک میکند.
- التهاب تاندون یا بورس: مصرف ناپروکسن بهبود درد، قرمزی، تورم و التهاب بورس و تاندون کمک میکند.
- نقرس: استفاده از ناپروکسن به بهبود درد و التهاب کمک میکند و دمای پوست به حالت عادی برمی‌گردد.
نکات مهم در خصوص مصرف ناپروکسن
توصیه‌های عمومی
- میتوانید ناپروکسن را با غذای خود بخورید تا ریسک بروز زخم معده یا خونریزی به حداقل برسد.
- میتوانید از قرص ناپروکسن با مکانیسم عمل فوری استفاده کنید تا هر چه سریع تر درد شما بهبود پیدا کند. از خرد کردن قرص ناپروکسنی که با تأخیر آزاد میشود خودداری نمایید زیرا ریسک آسیب دیدگی معده را افزایش میدهد.
- داروی تجویز شده را طبق دستور پزشک مصرف نمایید و از تغییر دوز آن اجتناب کنید. میتوانید داروی خود را هر ۱۲ ساعت یک بار یا هر ۶ تا ۸ ساعت یک بار استفاده کنید.
دوز دارو
- داروی خود را در دمای اتاق و بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد نگهداری کنید.
- درب قرص خود را کاملا ببندید تا از وارد شدن نور درون جعبه جلوگیری شود.
تهیه دارو
شما میتوانید داروی خود را با نسخه پزشک یا بدون نیاز به نسخه تهیه کنید.
مصرف دارو در هنگام مسافرت
در مسافرت باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
- همیشه داروهای خود را درون کیف تان قرار دهید و در پرواز نیز آن را درون چمدان نگذارید تا همیشه در دسترس شما قرار داشته باشد.
- نگران دستگاه اشعه ایکس فرودگاه نباشید زیرا به داروی شما آسیب نمی‌رساند.
- جعبه دارو و دستور پزشک در خصوص نحوه استفاده از آن را دور نیاندازید.
- از قرار دادن دارو در داشبورد ماشین اجتناب کنید و مطمئن شوید که هوا خیلی سرد یا خیلی گرم نیست.
ارزیابی‌های بالینی
پزشک به انجام آزمایشات خاصی می‌‌پردازند تا از سلامت شما در هنگام استفاده از دارو اطمینان حاصل کند. برخی از این آزمایشات عبارتند از آزمایش خون، آزمایش عملکرد کلیه، آزمایش کبد و آزمایش مدفوع.
آیا جایگزینی برای ناپروکسن وجود دارد؟
داروهای دیگری برای درمان بیماری شما وجود دارد که برخی از آنها در مقایسه با سایرین تاثیرات بهتری را ایجاد می‌کنند. شما میتوانید با پزشک خود در خصوص سایر داروهای جایگزین صحبت کنید.
